In mijn hart ben ik een PSP-er, een aanhanger van de verloren gegane politieke partij waar Fred van der Spek de leider van was. Hij propageerde een combinatie van socialisme en pacifisme, en was daardoor zo excentriek, dat de partij nooit deel uitmaakte van een Nederlandse regering. Een ander inzicht waardoor ik me laat leiden, is dat de mensheid meer energie verbruikt dan dat duurzaam is op te wekken op dit moment, en dat we daardoor razendsnel interen op de fossiele energie, die in miljoenen jaren opgespaard is.
Als ik deze uitgangspunten combineer, kom ik tot de conclusie dat, gezien de enorme hoeveelheid energie dat dit kost, we ons geen oorlog kunnen veroorloven. Deze combinatie van uitgangspunten brengt me een een comfortabele positie, moet ik toegeven. Er zijn geen duivelse dilemma's die me dwingen een keuze te maken tussen twee kwaden, de uitgangspunten versterken elkaar: er is maar een conclusie mogelijk.
Denk aan de enorme hoeveelheid energie die een tank verbruikt, een granaat, een gevechtsvliegtuig. Denk aan de enorme hoeveelheid energie die het kost om verwoeste steden weer op te bouwen, en het wordt duidelijk dat alle ambities die we hebben om een meer duurzame wereld te creeren, teniet worden gedaan door een grootschalige oorlog.
Nu ben ik niet zo principieel als Fred van der Spek. Ik kan me situaties voorstellen waarin een oorlog onvermijdelijk is, en acceptabel, hoewel afschuwelijk. Maar het moet dan wel heel duidelijk zijn dat het probleem levensbedreigend is, en dat, omdat alle andere opties geprobeerd zijn en hebben gefaald, dit probleem alleen middels een oorlog op te lossen is.
Voor zover ik dit kan zien, heeft deze situatie zich niet voorgedaan. Minister-president Mark Rutte probeerde ons te overtuigen dat het voor Nederland noodzakelijk was om het associatieverdrag met Oekraiene te ondertekenen omdat dit essentieeel was voor onze staatsveiligheid. (Van een oorlog was toen nog geen sprake.) En het referendum dat over dit onderwerp gehouden was, had duidelijk gemaakt dat het merendeel van de kiezers tegen dit verdrag had gestemd.
Dus waarom is het lot van Oekraine onlosmakelijk verbonden met de staatsveiligheid van Nederland? Is de staatsveiligheid in gevaar omdat ons land om een of andere reden direkt gekoppeld is aan Oekraine? Is de Nederlandse staatsveiligheid in gevaar omdat de Europese Unie onlosmakelijk is gekoppeld aan Oekraine? Is de Nederlandse staatsveiligheid in gevaar omdat de NAVO onlosmakelijk is gekoppeld aan het lot van Oekraine?
Voor zover ik het begrijp is Oekraine geen onderdeel van Nederland, is het geen onderdeel van de Europese Unie en is het geen onderdeel van de NAVO. Er is daarom geen reden om te concluderen dat we aangevallen zijn, of dat onze staatsveiligheid in gevaar is gebracht.
Bovendien begrijp ik dat er kort na de Russische inval in Oekraine, een principe vredesaccoord onderhandeld was tussen Oekraine en Rusland, maar dat dit accoord niet acceptabel werd geacht door 'het Westen'. Een langdurige oorlog had dus vrijwel zeker voorkomen kunnen worden als de Oekraiense regering hun landsbelang, en het belang van de Oekraiense bevolking, boven de belangen van het Westen had gesteld. Je zou dit besluit kunnen bestempelen als landverraad, een verraad dat de bevolking onbeschrijvelijk leed heeft toegebracht.
Kortom: hoewel ik niet zo principieel ben als Fred van der Spek eens was, vind ik in de praktijk zijn principieele houding getuigen van een realistische kijk op de wereld. Deze oorlog had voorkomen kunnen worden en wordt door het Westen in stand gehouden op ondeugdelijke gronden.
Dus indien Groenlinks-PvdA enig aanspraak zou willen maken op het groene aspect van de naam, zou het alle militaire steun aan de oorlog in Oekraiene onvoorwaardelijk moeten afwijzen. Een groene oorlog bestaat niet, het is niet mogelijk om enige groene ambitie te hebben, en alle moeizaam bereikte ecologische vooruitgang te niet te doen door een -onwinbare- oorlog te steunen.